de Monnickendamse Tekenkapsalon
![]()
![]()
![]()
![]()
[Sinds eind 2022 heb ik een wekelijkse tekenkapsalon in Amsterdam Nieuw-West. Lees meer >]
Zomer 2022 opende ik voor een week een Tekenkapsalon in Monnickendam, waar ik dorpsgenoten en passanten portretteerde. Journalist Robert Jan van der Woud schreef erover in het Noord-Hollands Dagblad:
Altijd al een portret van jezelf willen hebben? De Amsterdamse kunstenaar Mark Schalken is neergestreken in de toren van de Grote Kerk in Monnickendam en legt inwoners en passanten vast op het papier. Hij is de artist in residence van de week in het kader van het evenement ’Summer of arts’.
Verschillende kunstenaars zijn deze zomer te gast in de Grote Kerk. Deze week is het de beurt aan Mark Schalken met zijn ’Monnickendamse tekenkapsalon’. Als geportretteerde moet je stilzitten, en bij de kapper ook, verklaart de beeldend kunstenaar uit Amsterdam, daarnaast actief als grafisch vormgever, de titel.
De 55-jarige tekenaar heeft zich ten doel gesteld zoveel mogelijk inwoners uit Monnickendam en omstreken vast te leggen. Wie in zijn tekenstoel plaatsneemt, wordt twee keer getekend: één exemplaar is voor de kunstenaar en de andere mag de bezoeker gratis mee naar huis nemen.
![]()
![]()
Spannend
De eerste gegadigden zijn maandagmiddag al vastgelegd. Schalken neemt voor iedere gast een uurtje de tijd. Via via kwam hij bij de zomermanifestatie in de kerk terecht, en het leek hem een uitdaging om de hele week portretten te tekenen. ‘Ik ben bezig mezelf als tekenaar te ontwikkelen’, zegt hij. ‘Portretten zijn het spannendste om te doen. Je hebt te maken met interactie en iemand die live meekijkt. Het is het samengaan van je eigen creatieve proces en degene die geportretteerd wordt.’
Zwart-wit
Hij begint met een zwart-wit portret. ‘In houtskool.’ Daarmee vormt hij de eerste band met degene die tegenover hem in de stoel zit. De tweede tekening is meestal vrijer. Zelf is hij dan losser, en de geportretteerde ook. Tekenen is een relatief nieuwe discipline voor Schalken als kunstenaar. ‘In mijn jeugd heb ik heel veel getekend. Daarna ging ik naar de Design Academy in Eindhoven en ben ik als grafisch ontwerper aan de slag gegaan. Sinds tien jaar noem ik mezelf beeldend kunstenaar.’
Hij begon als fotograaf, en exposeerde onder meer in Naarden met foto’s van de Noordoostpolder, waar hij vandaan komt. Zwart-witwerk, en ook als tekenaar begon hij zonder kleur. ‘Bij fotografie zaten er teveel apparaten tussen’, zegt hij over die overstap. ‘Tekenen is veel spannender. Je kunt er ook een subjectieve kant van jezelf in leggen.’
Master Bob
Tijdens de coronapandemie stortte hij zich op een project met de Amsterdamse Amerikaan Bob Newmark, een joodse homoseksuele New Yorker die als hippie naar Amsterdam kwam. Schalken maakte een reeks intieme en expressieve tekeningen van ’Master Bob’. Met subtiele verwijzingen: Bob is fan van de Amerikaanse kunstenaar Keith Haring: typische Haring-figuurtjes duiken op achter de ramen van een grachtenpand. De serie werd uitgegeven als boek en is momenteel te zien bij galerie De Hooffzaak in de hoofdstad. ‘Ik heb hem in allerlei stijlen getekend. Door Bob ben ik kleur gaan gebruiken, omdat dat zo’n flamboyante man is. De serie die ik nu in Monnickendam maak, is daar een uitloper van.’
Balanceren
Schalken probeert te balanceren tussen figuratief en abstract. Waar bij portretten de gelijkenis altijd een rol moet spelen, duiken de abstracte elementen op in de details. ‘De Britse kunstenares Maggi Hambling is wat dat betreft een voorbeeld. Bij haar loopt ook het figuratieve over in het abstracte. Dat probeer ik ook te doen.’ Waar Bob leidde tot een twintigtal tekensessies, is het in de Grote Kerk vluchtiger met twee portretten per persoon. ‘Voor mij is het ook uitproberen, op een speelse manier. Daarom kunnen mensen een van de tekeningen ook gratis meenemen. Wat ik met de andere doe? Dat weet ik eigenlijk nog niet. Het is studiemateriaal, maar misschien gebruik ik ze ook wel voor een expositie.’ Eerst even afwachten hoeveel mensen er deze week langskomen.
![]()
![]()
![]()
![]()
Spiegel
Chris Grijns is in elk geval zeker van een plekje in de portrettenreeks. ’s Middags om drie uur neemt ze plaats in de stoel tegenover de ezel van Mark Schalken. Ze kent de kunstenaar, zelf is ze actief als schilder. Dus toen ze hoorde dat hij deze week in Monnickendam tekent, stapte ze op de fiets. ‘Ik had zin in een fietstochtje naar Monnickendam. En ik vind het heel leuk om iemand te zien tekenen. Twee keer een half uur stilzitten is wel veel, hoor.’ Schalken wijst naar de toegangsdeur. ‘Je kunt hier mooi naar buiten kijken hoor.’ Dat de kunstenaar zijn experiment een tekenkapsalon noemt, vindt ze ’een subliem idee’. ‘Met dat stilzitten lijkt het ook een beetje op een kapsalon. En daar kijk je constant in de spiegel, dat is ook een soort portret. Bij de kapper wordt je haar geknipt, en hier wordt het getekend. Ik zie wel overeenkomsten.’ Ze neemt plaats in de stoel, en de eerste van de twee tekeningen begint langzaam maar zeker vorm te krijgen.
Zomer 2022 opende ik voor een week een Tekenkapsalon in Monnickendam, waar ik dorpsgenoten en passanten portretteerde. Journalist Robert Jan van der Woud schreef erover in het Noord-Hollands Dagblad:
Altijd al een portret van jezelf willen hebben? De Amsterdamse kunstenaar Mark Schalken is neergestreken in de toren van de Grote Kerk in Monnickendam en legt inwoners en passanten vast op het papier. Hij is de artist in residence van de week in het kader van het evenement ’Summer of arts’.
Verschillende kunstenaars zijn deze zomer te gast in de Grote Kerk. Deze week is het de beurt aan Mark Schalken met zijn ’Monnickendamse tekenkapsalon’. Als geportretteerde moet je stilzitten, en bij de kapper ook, verklaart de beeldend kunstenaar uit Amsterdam, daarnaast actief als grafisch vormgever, de titel.
De 55-jarige tekenaar heeft zich ten doel gesteld zoveel mogelijk inwoners uit Monnickendam en omstreken vast te leggen. Wie in zijn tekenstoel plaatsneemt, wordt twee keer getekend: één exemplaar is voor de kunstenaar en de andere mag de bezoeker gratis mee naar huis nemen.
Spannend
De eerste gegadigden zijn maandagmiddag al vastgelegd. Schalken neemt voor iedere gast een uurtje de tijd. Via via kwam hij bij de zomermanifestatie in de kerk terecht, en het leek hem een uitdaging om de hele week portretten te tekenen. ‘Ik ben bezig mezelf als tekenaar te ontwikkelen’, zegt hij. ‘Portretten zijn het spannendste om te doen. Je hebt te maken met interactie en iemand die live meekijkt. Het is het samengaan van je eigen creatieve proces en degene die geportretteerd wordt.’
Zwart-wit
Hij begint met een zwart-wit portret. ‘In houtskool.’ Daarmee vormt hij de eerste band met degene die tegenover hem in de stoel zit. De tweede tekening is meestal vrijer. Zelf is hij dan losser, en de geportretteerde ook. Tekenen is een relatief nieuwe discipline voor Schalken als kunstenaar. ‘In mijn jeugd heb ik heel veel getekend. Daarna ging ik naar de Design Academy in Eindhoven en ben ik als grafisch ontwerper aan de slag gegaan. Sinds tien jaar noem ik mezelf beeldend kunstenaar.’
Hij begon als fotograaf, en exposeerde onder meer in Naarden met foto’s van de Noordoostpolder, waar hij vandaan komt. Zwart-witwerk, en ook als tekenaar begon hij zonder kleur. ‘Bij fotografie zaten er teveel apparaten tussen’, zegt hij over die overstap. ‘Tekenen is veel spannender. Je kunt er ook een subjectieve kant van jezelf in leggen.’
Master Bob
Tijdens de coronapandemie stortte hij zich op een project met de Amsterdamse Amerikaan Bob Newmark, een joodse homoseksuele New Yorker die als hippie naar Amsterdam kwam. Schalken maakte een reeks intieme en expressieve tekeningen van ’Master Bob’. Met subtiele verwijzingen: Bob is fan van de Amerikaanse kunstenaar Keith Haring: typische Haring-figuurtjes duiken op achter de ramen van een grachtenpand. De serie werd uitgegeven als boek en is momenteel te zien bij galerie De Hooffzaak in de hoofdstad. ‘Ik heb hem in allerlei stijlen getekend. Door Bob ben ik kleur gaan gebruiken, omdat dat zo’n flamboyante man is. De serie die ik nu in Monnickendam maak, is daar een uitloper van.’
Balanceren
Schalken probeert te balanceren tussen figuratief en abstract. Waar bij portretten de gelijkenis altijd een rol moet spelen, duiken de abstracte elementen op in de details. ‘De Britse kunstenares Maggi Hambling is wat dat betreft een voorbeeld. Bij haar loopt ook het figuratieve over in het abstracte. Dat probeer ik ook te doen.’ Waar Bob leidde tot een twintigtal tekensessies, is het in de Grote Kerk vluchtiger met twee portretten per persoon. ‘Voor mij is het ook uitproberen, op een speelse manier. Daarom kunnen mensen een van de tekeningen ook gratis meenemen. Wat ik met de andere doe? Dat weet ik eigenlijk nog niet. Het is studiemateriaal, maar misschien gebruik ik ze ook wel voor een expositie.’ Eerst even afwachten hoeveel mensen er deze week langskomen.
Spiegel
Chris Grijns is in elk geval zeker van een plekje in de portrettenreeks. ’s Middags om drie uur neemt ze plaats in de stoel tegenover de ezel van Mark Schalken. Ze kent de kunstenaar, zelf is ze actief als schilder. Dus toen ze hoorde dat hij deze week in Monnickendam tekent, stapte ze op de fiets. ‘Ik had zin in een fietstochtje naar Monnickendam. En ik vind het heel leuk om iemand te zien tekenen. Twee keer een half uur stilzitten is wel veel, hoor.’ Schalken wijst naar de toegangsdeur. ‘Je kunt hier mooi naar buiten kijken hoor.’ Dat de kunstenaar zijn experiment een tekenkapsalon noemt, vindt ze ’een subliem idee’. ‘Met dat stilzitten lijkt het ook een beetje op een kapsalon. En daar kijk je constant in de spiegel, dat is ook een soort portret. Bij de kapper wordt je haar geknipt, en hier wordt het getekend. Ik zie wel overeenkomsten.’ Ze neemt plaats in de stoel, en de eerste van de twee tekeningen begint langzaam maar zeker vorm te krijgen.
